Vanuit Wamena wensen we jullie Gezegende Kerstdagen en een Voorspoedig Nieuwjaar!
He will bring new hope to the waiting nations,
When He comes to reign in purity and love.
Let the earth rejoice at the Saviour's coming
Let the heaven's answer with the joyful morn:
Gloria in excelsis Deo!
Hear the angels singing: 'Christ is born'.
Hieronder een korte impressie van de Kerstviering op STKIP afgelopen week. Net zoals voorgaande jaren hadden we een gelegenheidskoor waarmee we een aantal bekendere Christmas Carols hebben ingestudeerd. Daarnaast hebben we gezongen met het vaste schoolkoor, een kleinere groep studenten en collega's, waarmee we sinds afgelopen januari wekelijks repeteren. Het was heel leuk en inspirerend om onder andere een aantal Carols van John Rutter in te studeren en uit te voeren. Een jaar geleden kon nog niemand noten lezen en kende niemand deze muziek, maar in een jaar tijd heeft het koor zich goed ontwikkelt.
Ondertussen hebben we allemaal vakantie. Op 29 december moeten we het land uit naar Singapore voor een nieuw tijdelijk visum. De aanvraag voor een nieuwe verblijfs- en werkvergunning is nog steeds in behandeling en was niet klaar voor het begin van de Kerstvakantie. Vandaar dat we weer een nieuw tijdelijk visum moeten halen. We hopen op 6 januari weer terug te zijn in Wamena. De situatie rond het visum blijft dus nog even onzeker. We proberen ons er niet al te druk over te maken en vertrouwen dat God weet wat het beste voor ons is. Het blijft natuurlijk wel een beetje onzeker en jullie gebed stellen we zeker op prijs!
Misschien weten jullie het al, maar op dit moment zijn er
twee oud-studenten en collega's in Nederland en volgen de internationale klas
aan de Driestar. Rahel Huby en Setty Togodly zijn in 2012 op STKIP begonnen en
zijn in 2016 afgestudeerd. Daarna zijn ze bij ons in dienst getreden als
docent. Pieter is jarenlang Setty's mentor geweest. We kennen ze dus heel goed en we zijn er trots op dat ze nu deze kans
krijgen. We hebben ze niet alleen helpen opleiden, maar doordat ze bij ons op
de campus wonen zijn ze bij ons kind aan huis.
Sommigen van jullie hebben in het verleden de video's met
interviews met studenten gezien. Hierin komen Rahel en Setty ook aan het woord.
U kunt de video's terugkijken op https://www.youtube.com/watch?v=1vrNeczKbjQ.
We hopen dat dit jullie nieuwsgierig heeft gemaakt naar meer.
Aanstaande vrijdag 3 november om 19.45u zijn ze in de Petrakerk te
Kapelle-Biezelinge voor een informatieavond. Een uitstekende gelegenheid om
daar hun verhaal te horen en mensen te ontmoeten waarmee we een groot deel van
ons leven in Papua delen. En een unieke gelegenheid om hen uw vragen te stellen!
Kom dus ook en ontmoet deze twee bijzondere dames! Wij zouden het erg waarderen.
Groeten uit Wamena, Pieter & Jacomien, Julia, Ivana en Jesse
Ik trek een duur pakje rozijnen
open. Hé, rozijnen horen toch niet te bewegen? Het krioelt van de beestjes.
Hop, in de vriezer ermee...
Eén van mijn hobbies is bakken en
koken. Heb ik altijd al leuk gevonden. Maar na een aantal jaren hier denk ik er
inmiddels iets anders over. Een hobby is iets wat je doet omdat je het leuk
vindt en niet omdat het moet. En dit vind ik niet altijd leuk meer en het moet
elke dag. Het kost enorm veel tijd en er zijn dagen dat ik gewoon even helemaal
geen zin heb om eten klaar te maken! In principe maak ik het ontbijt, de lunch
en de avondmaaltijd zelf. En ook de dingen tussendoor. Een toetje doen we
alleen als er gasten zijn. Teveel werk.
- Eten voor speciale gelegenheden -
Maar het voordeel is dat je enorm
creatief wordt en nieuwe ideeën opdoet. Zo gaat het gesprek met een andere
blanke vrouw al snel over eten en worden er veel recepten uitgewisseld,
recepten van over de hele wereld. Ik heb een kookboek samengesteld van alle
blanke vrouwen uit Wamena die hier wonen of de afgelopen jaren gewoond hebben. Was
erg leuk om te doen! Er staan alleen recepten in die te maken zijn met locale
ingrediënten en ook een aantal Indonesische recepten. En elke twee weken ga ik
op kookles bij een Amerikaanse vrouw die hier al 20 jaar woont. Zij leert me
nieuwe trucjes en geeft nieuwe ideeën en recepten. En om mij een beetje te
ontlasten hebben we besloten om elke zaterdag eten te halen in de stad bij een
lokaal tentje. Ook hulpmiddelen als een keukenmachine en een broodbakmachine
zijn handig. Als de stroom tenminste niet uitvalt.
Eten is belangrijk hier. Afscheid, verjaardag, feestdagen, enz. Vaak doen we dan een potluck: iedereen neemt iets mee. Op deze foto een afscheidspicknick van een Zwitserse vriendin.
Je moet natuurlijk boodschappen in
huis hebben als je wilt bakken en/of koken. Boodschappen doen in Wamena kost
veel tijd en energie. Niet alles is hier te verkrijgen. Ga je in Nederland naar
de AH op de hoek, hier moet je een stuk of 4 winkels en de markt af voordat je
alles hebt wat je nodig hebt. Ook hier doen we aan hamsteracties. Zij het dan
niet zoals AH ze heeft. Ik hamster zo veel mogelijk. Want het kan zomaar zijn
dat een bepaald product tijdenlang niet te verkrijgen is. Zo is er nu al een
paar maanden moeilijk havermout te verkrijgen. Een aangezien wij elke morgen
muesli eten is dat lastig! Toen we in Sentani waren voor ons visum hebben we
maar even flink ingeslagen, dus we kunnen nog eventjes vooruit.
Afgelopen weken raakt er steeds
meer op in de winkels. Dit komt doordat er een tijdje geleden een vliegtuig van
de baan af is geschoten (die nu nog steeds naast de baan staat) en omdat er een
paar vliegtuigen in onderhoud zijn. Wamena is afhankelijk van de luchtvaart dus
momenteel komt er weinig binnen. De maatschappij die aan de grond staat heeft
het alleenrecht op het invliegen van grote hoeveelheden benzine. De
benzineprijs stijgt met de week (is inmiddels al verdriedubbeld of meer) met
als gevolg dat alle prijzen stijgen. En die prijzen zijn normaal al behoorlijk
hoog. Indonesië is over het algemeen goedkoop, maar alles in Wamena moet
ingevlogen worden. Dit maakt het leven duur.
Eieren koop je per rek van 30.
Als je geluk hebt zitten er geen rotte tussen. Je kunt ze in een bak water doen
om te kijken of er boven komen drijven. Maar daar heb ik geen zin in, dus
gebruik je een apart kommetje om je eieren één voor één in te breken voordat je
het in je beslag doet. Ik was er een tijdje te lui voor, maar als je net een
liter dure melk en meel in een bak hebt gedaan om pannenkoekenbeslag te maken
en je gooit er zwart water in van een ei, dan leer je het wel! De lucht blijft
nog een tijdje hangen in huis...
Op de markt koop je dingen niet
per stuk, maar per stapeltje. Voornamelijk producten die in Wamena groeien.
Maar niet alles groeit hier omdat Wamena hoog ligt. Dus ananas moet van een
lager gelegen post komen en vruchten als papaya, watermeloen en mango moeten
ingevlogen worden vanaf de kust waardoor je gelijk een euro of 5 betaalt voor
zo'n vrucht. Groente en fruit moet gewassen worden. Er hebben vele handen
aangezeten en soms wordt het gewassen in de goot naast de kant van de weg. Ik
desinfecteer alleen dingen die we rauw eten. Van de andere dingen was ik de
buitenkant met afwasmiddel en schil het. Roerbakgroenten maak je gewoon zelf.
De verschillende gemengde groenten gaan in kleine stukjes in de vriezer zodat
ik er zo een zakje uit kan trekken als ik het nodig heb. Hoera voor mijn
keukenmachine! Hoe heb ik het de eerste jaren hier zonder kunnen doen?!
Kant en klaar bestaat hier niet.
Dus alles moet vanaf de basis gemaakt worden. Ach, het is in tegenwoordig in NL toch? Veel gezonder. Maar toch wel makkelijk
als je af en toe een blik soep open kunt trekken of een Dr. Oetker pizza in de
oven kunt schuiven hoor! In principe kan je bijna alles zelf maken: bonbons,
kroketten, basterdsuiker, poedersuiker, yoghurt, loempia's, kruidenstokbrood,
Twix, chips, mueslirepen, pesto, ijs, allerlei soorten brood, tompoezen, enz.
Maar dat kost tijd, geduld en energie. En daar ontbreekt het me nogal eens aan.
- Alles homemade!! -
En waar bewaar je al die
boodschappen? Juist, in de vriezer! Ik heb een grote vrieskist en daar gaat een
heleboel in: havermout, meel, gist, vlees, groente, fruit, rijst, noten,
rozijnen, Bambix uit NL, kruiden, koekjes, enz. Ideaal. Je kunt het op deze
manier lang bewaren en zo kunnen er tenminste ook geen beestjes bij of inkomen.
Beestjes. Je kunt ze in veel
producten vinden: in de meel, in pasta, in havermout, enz. Weggooien doen we
hier niet. Ten eerste te duur en ten tweede zonde van het eten. Dus vriezen we
het eerst in en zeven ze eruit. En zijn we daar te lui voor, dan eten we ze
gewoon op. Gelijk weer wat eiwitten binnen. Vlees is tenslotte duur. Je moet
alles wat open is gemaakt goed afsluiten, want anders komen de mieren of
kakkerlakken erin.
Dus alles gaat in goed afsluitbare doosjes of zippers. Al
zijn kakkerlakken behoorlijk slim en eten gerust een gat in plastic of papier,
of als ze lang genoeg de tijd krijgen eten ze een dopje eraf. Best frustrerend.
Zo had ik voor Julia een Chocolonely reep uit NL bewaard voor haar verjaardag
in mijn kadootjeskast. De avond voor haar verjaardag wil ik die in gaan pakken,
blijkt dat een kakkerlak ervan heeft gegeten. Door het papier en aluminiumfolie
heen. Maar ach, dat stukje snijden we er wel vanaf. En ooit hadden we oranje
muisjes gekregen. Wilde ik bewaren tot Koningsdag in een blikje. Op een gegeven
moment liep er een heel spoor mieren naar toe. Ik heb het hele bakje weg kunnen
gooien. Was niet meer te redden. Hebben we mieren in de boter of in de
melkpoeder (ook dure producten) dan zetten we het in de vriezer of in de zon,
daar houden mieren niet van.
En natuurlijk krijgen we weleens
dingen opgestuurd vanuit NL of neemt bezoek iets mee. Dat zijn voor ons hele
speciale dingen! Die bewaren we voor een bijzonder moment en doen er zuinig
mee. Gevuld speculaas, drop, paaseitjes, chocoladeletters, stroopwafels, enz.
Ivana en ik hebben het probleem dat we weleens TE zuinig zijn. We vinden het zo
zonde om het op te eten. Ivana kreeg het voor elkaar om haar chocoladeletter
van 2015 te bewaren tot Sinterklaas 2016. Ze had ook nog andere
Sinterklaaschocolaatjes bewaard, maar helaas. Ook chocolade kan schimmelen.
Volgende keer misschien ook maar in de vriezer bewaren.
De rozijnen-met-beestjes worden
later gewoon weer gebruikt. Je legt de bevroren rozijntjes in een bakje water
en de dode beestjes komen boven drijven. De rozijnen gaan in het krentenbrood.
Maar ik geef deze liever toch maar niet aan Jesse...
Ik denk dat we 'Heel Holland
bakt' voor het volgende seizoen maar eens uitnodigen om hier te komen draaien.
We zullen eens kijken wie er dan wint.
- Dit filmpje is gemaakt door een Amerikaanse vrouw uit Sentani -
We wilden jullie deze heerlijke foto niet onthouden! Pieter heeft deze foto afgelopen juni gemaakt voordat we naar Singapore gingen voor ons visum. Ze willen hier altijd een rode achtergrond hebben, dus maar een rode handdoek erachter gehangen. Is het niet een heerlijk jongetje? We genieten elke dag steeds weer van hem. Wat een geschenk...
Benieuwd hoe wij ons vermaken gedurende 13 weken vakantie? Als je ervoor staat denk je: hoe komen we die tijd ooit door? Maar achteraf ging het nog best snel. De meiden hebben zich uitstekend vermaakt. Inmiddels is school weer begonnen. Zo brachten wij deze weken door:
Pieter & Anja en de kids kwamen een weekje op vakantie in Wamena.
Julia start alvast met het vak Nederlands.
Julia leidt elke week een kids club.
Elke week organiseren we een 'craft', hier taart versieren.
Naar Singapore omdat ons visum is afgelopen.
En op de terugweg van Singapore een weekje op vakantie in Lombok.
De meiden trakteren Jacomien op iets lekkers op het strand omdat ze jarig is.
We proberen onze onderwaterfunctie uit op onze camera.
Nelleke & Mark komen een weekje op bezoek in Wamena!
Julia wordt gevraagd mee te spelen op het Baliemfestival met onze buren.
We hebben lang uitgekeken naar
het bezoek van (tante) Janet en (ome) Jacco. Eindelijk was het zover, na helaas
een hele dag vertraging in Amsterdam. Zo
fijn om elkaar weer te zien. En wat een verrassingen en heerlijkheden kwamen er
weer uit de koffer! Wat hebben we ontzettend genoten van deze week! Het was
enorm gezellig. We hebben een heleboel gedaan: rondgekeken hier op STKIP,
Koinonia (basisschool), verschillende scholen bezocht, gekookt en gegeten samen
met collega's, in een hut gekeken, naar het Habemameer, naar Pass Valley, boodschappen
doen o.a. op de markt, naar de kerk, een spa met de meiden, spelletjes doen, bij
de meiden op school gekeken, naar het witte zand, rondjes op de moter gereden
en natuurlijk heerlijk op de bank of in de pondok bijgekletst!! Ook Jesse genoot
van alle gezelligheid, aandacht en knuffels en had bedacht dat het niet handig
was om zijn oom en tante 's nachts wakker te houden en heeft prompt zijn record
verbroken van het aantal nachten achter elkaar dat hij doorsliep.
Wat is het fijn om bezoek te
krijgen. En wat is het akelig om weer afscheid te moeten nemen. Het waren maar
6 dagen, maar we hebben het idee dat ze een goed beeld hebben gekregen van ons leven hier. We zijn dankbaar dat Janet en Jacco de gelegenheid hadden om ons
te bezoeken. Het is altijd fijn als er mensen in Nederland zijn die hier
geweest zijn zodat sommige dingen voor ons makkelijker uit te leggen zijn.
We laten Janet zelf nog even aan
het woord:
"Wat was het gaaf om bij
Pieter en Jacomien en de kinderen te zijn! Al jaren droomden we ervan om een
keer naar Papua te gaan, nu was de mogelijkheid er om een tijdje mee te maken
hoe hun leven er hier uitziet. Natuurlijk deden we wat extra (zoals een tripje
met een volle Strada naar het Habemameer), maar vooral meedraaien in het gewone
leven gaf ons een redelijk goed beeld van wat ze doen: het gezinsleven,
boodschappen doen, koken en bakken (wat creatief en lekker!), meekijken op
school en in de 'echte' schooltjes (mét of zonder leerkracht), contacten met de
studenten, omgeving verkennen, meegaan naar de kerk... En tussendoor weer
lekker bijkletsen en leuke dingen doen met Pieter en Jacomien en de meiden. En
knuffelen met Jesse... Het waren hele fijne dagen en we
danken God dat Hij dit mogelijk maakte!"
En wij sluiten ons aan bij deze
laatste regel. Het was in één woord 'fantastisch'!!!
Ben je benieuwd naar meer
verhalen? Jacco heeft een reisblog bijgehouden: jaccodingemanse.reislogger.nl
Joehoe!! Daar zijn ze eindelijk!!
Op bezoek bij een collega die een kleuterschooltje in haar tuin is begonnen.
Dit moet je ook even meemaken natuurlijk als je in Papua bent.
