Bruiloft

Afgelopen donderdag zijn onze vrienden en collega's Kalvin en Arni getrouwd. Ze hebben elkaar leren kennen op STKIP. Beiden zijn hier afgestudeerd en werken nu binnen onze organisatie. Een dag vol uitersten. Aan de ene kant een hoogtepunt voor ons. In een samenleving waarin er heel veel kapotte gezinnen zijn, heel veel mannen buitenechtelijke relaties hebben en heel veel vrouwen vooral trouwen omdat ze zwanger zijn, willen Kalvin en Arni een voorbeeld zijn. Ze trouwen niet omdat het moet of omdat de familie dat wil, maar omdat ze van elkaar houden en al lange tijd elkaars beste vrienden zijn. Ze willen aan hun omgeving laten zien wat een goed christelijk huwelijk inhoudt: van elkaar houden, elkaar als gelijkwaardige partners accepteren, je voor elkaar wegcijferen en je leven door God laten leiden. Dat is hier een zeldzaamheid en dat wordt voor hen dus stroomopwaarts zwemmen. Hoe lastig het is om echt voor elkaar te kiezen en daarbij om te gaan met de druk van beide families bleek vandaag heel duidelijk.

De aanloop naar de bruiloft gaf al allerlei problemen rond de betaling van de bruidsschat aan de familie van de bruid. Allerlei vage familieleden kwamen hun deel opeisen en vonden dat er meer betaald moest worden. Er werd over de bruid onderhandelt alsof het om handelswaar ging. Niet echt een fijne voorbereiding.

De wensen van beide families zijn zo belangrijk dat er bijna geen ruimte is om de bruiloft naar je eigen wensen in te vullen. Bovendien zijn beide families het zelden met elkaar eens en dus moet er veel en lang vergaderd worden. Vooral over wie welke varkens betaald en wie die vervolgens opeet.

De huwelijksplechtigheid vond plaats in het hoofdgebouw van onze campus, om onenigheid over de keuze van de kerk te voorkomen. Bruid en bruidegom namen plaats onder een mooi versierd baldakijn met de ouders aan weerszijden. De plechtigheid verliep daarna vlot. Eerst zingen, daarna een toespraak van bruid en bruidegom, daarna de preek, vervolgens knielen en de zegen ontvangen, daarna zingen en tot slot een toespraak door enkele familieleden. Opvallend genoeg bleken die toespraken vooral een verantwoording van de ontvangen giften en varkens te zijn (met naam en toenaam) en niet te zijn geadresseerd aan het bruidspaar.

Na de plechtigheid volgde de bakar batu (kookput). Heel anders dan de bakar batu na de diploma-uitreiking een paar maanden terug. Dat was alleen gezellig samen eten, deze keer is het echt serieus. Nu nemen de ooms het heft in handen. Ooms hebben in de Papua-cultuur een hoge status en heel veel macht, zelfs wanneer je ze nauwelijks kent. De ooms (broers) van moederskant zijn zeer invloedrijk en bepalen voor een groot deel het leven van hun zus en haar kinderen. Tijdens een bruiloft blijkt dat heel duidelijk. De ooms zijn deze ochtend nog boos naar de salon getogen waar de moeder en de bruid werden opgemaakt om extra varkens te eisen. Nu zijn ze druk bezig met het verdelen van het varken. Een serieuze aangelegenheid want elke oom moet precies het juiste stuk van het varken krijgen. Wanneer hier iets misgaat, kan de gunst van een oom zich tegen je keren. Het gebeurt niet zelden dat ooms vervloekingen uitspreken over neven en nichten en dat wil niemand meemaken. Zelfs Papua's die overtuigd christen zijn, hebben om deze reden veel ontzag voor de ooms. Het is duidelijk dat voor veel Papua's angst en bijgeloof voor de ooms veel reeler zijn dan geloof in God. Hoewel Kalvin en Arni beiden overtuigd christen zijn, ontkomen ze er toch niet aan dat de ooms de dienst uitmaken op hun bruiloft. Het laat zien hoe ongelofelijk lastig het is om afstand te nemen van rituelen en tradities die puur animistisch zijn.

Kalvin en Arni moeten tijdens het eten bij de ooms zitten. Gelukkig gaat het verdelen goed, want na een uur hakken en snijden klinken er gillen en schreeuwen uit de monden van de ooms. Ze zijn blij omdat het verdelen van het vlees zonder problemen is verlopen. We gaan even bij Kalvin en Arni zitten. Ik krijg een stuk varkenstong door de bruid in m'n mond gestopt. Het ziet eruit als varkenshaas, maar zo smaakt het niet.

Even later beginnen de eerste mensen te vertrekken. De buit is binnen en de overblijfselen worden in plastic tassen mee naar huis genomen. Kalvin en Arni piepen er ook ongemerkt tussenuit. De familie had eigenlijk nog een noken-ritueel in petto, maar daar hadden ze echt geen zin in. De familie hangt dan zoveel mogelijk traditionele Papua-netten op het hoofd van de bruid, net zolang to ze onder de last bezwijkt. Alles wat er op dat moment aan haar hoofd hangt, mag ze houden. Arni heeft er geen zin in. Dan maar zonder netten.

Het volgende probleem dient zich binnenkort aan. Waar gaan ze wonen? Kalvin en Arni willen samen een leven beginnen in een eigen huisje. Ze hebben geen zin om bij familie in te trekken. Maar hun nieuwe huis is nog niet klaar en dus verwacht de familie dat ze bij hen komen wonen. En je kunt hier niet zomaar zeggen dat je daar geen zin in hebt. Ze kunnen tijdelijk in een huis op de campus komen wonen, maar de avond na de bruiloft blijft het daar donker. Blijkbaar toch maar bij familie gaan slapen. Inmiddels zijn ze in hun huisje op onze campus getrokken.

We zijn heel blij voor Kalvin en Arni dat ze nu getrouwd zijn en dat we daar getuige van hebben kunnen zijn. We hebben ook geleerd dat een bruiloft hier een hele ingewikkelde zaak is, waarin de familiebelangen veel belangrijker zijn dan de wensen van bruid en bruidegom. Het laat maar weer zien hoe ingewikkeld het leven hier is voor jonge mensen die enerzijds in de moderne tijd staan, maar anderzijds door families worden vastgehouden in onverbiddelijke tradities.