Gezondheid in Papua

Ja het klopt, wij werken in het onderwijs en niet in de gezondheidszorg, maar toch een keer een blog over gezondheid in Papua/Indonesië. Jullie weten dat de onderwijssituatie in Papua bedroevend slecht is, maar datzelfde geldt ook voor de gezondheidszorg en dat is misschien nog wel erger, want daar zijn direct levens mee gemoeid. HIV/Aids grijpt in rap tempo om zich heen, ook hier in onze vallei. Elke week is er wel een straat afgezet met stenen op straat en een zwart vlaggetje: weer een begrafenis. En als je dan hoort als er iemand is overleden en je vraagt wat hij/zij had, dan krijg je een antwoord als: hij had een zwak lichaam, of, zijn lichaam werd steeds kleiner. Meestal zijn de mensen die overlijden nog niet eens zo oud. Ook een groot percentage sterft aan ‘malaria’, al mag je het woord malaria gerust met een korreltje zout nemen, want als je hier iets hebt en je gaat bloed prikken dan heb je eigenlijk altijd malaria of tyfus. En dat zijn hele wijdse  begrippen hier. Zelden gaat het over de echte malaria (in onze vallei is geen malaria) of over de échte buiktyfus. Dit sluit niet uit dat HIV/Aids patiënten inderdaad aan zoiets kunnen overlijden of zelfs aan een simpele griep. Hun immuunsysteem is zo aangetast dat ze aan de eerstvolgende ziekte kunnen overlijden. Zelden zal HIV/Aids als reden worden gegeven omdat dat een beladen onderwerp is.

 Als je naar de dokter gaat hier (en dat geldt eigenlijk wel voor heel Indonesië), dan ga je niet naar huis zonder minstens 3 of 4 soorten medicijnen. Meestal de verkeerde… Antibiotica kuren duren maximaal 3-5 dagen. Te kort dus. Soms zo in een zippertje zonder enige naam erop of bijsluiter. En de mensen maar medicijnen slikken hier. Het zou ons niet verbazen als er hier ook mensen overlijden aan verkeerde combinaties van medicijnen! En als er nu standaard tussen die 3 of 4 medicijnsoorten een wormenkuur zat, dan zouden er ook al een heleboel problemen verholpen zijn, maar dat is helaas niet zo. Wij doen een aantal keer per jaar met ons hele gezin een wormenkuur, want die loop je hier zo op.

 Ook kom je grappige cultuurverschillen tegen. Zo weten onze collega’s altijd wel te vertellen wat we hebben als we klachten hebben. Als je bijvoorbeeld last hebt van je darmen, dan is volgens hen de wind naar binnen geslagen, dus heb je bijvoorbeeld zonder jas op de motor gereden. En wij maken daar dan maar weer grapjes over door te zeggen dat we meer last hebben van de wind die er juist weer uitkomt ; ). En dan liggen zij weer dubbel. Of als je duizelig bent, dan heb je waarschijnlijk te weinig bloed. Een poosje geleden had een kind bij ons op school een bloedneus. In allerijl werd er een bakje ijskoud water over haar voorhoofd gegoten. Wie zijn wij om te zeggen dat dat niet werkt? Ook hebben ze hier meer verstand van natuurlijke geneesmiddelen. Zo is Pieter genezen van zijn amoebe door papaya pitten te eten. Niks geen dure vervelende chemische medicijnen! (Als je het niet gelooft hebben we de uitslag van het laboratorium nog wel liggen, we waren toen in Jakarta). En wisten jullie dat Paracetamol-van-de-Aldi wonderen doet hier? O ja, Nederlandse medicijnen werken uitstekend als placebo. Je kunt hier gewoon Paracetamol kopen, maar het idee dat ze uit Nederland komen, daar word je direct al beter van! Zo was er na Pieters blindedarmontsteking een hele golf van mensen die ook dachten dat ze blindedarmontsteking hadden. Kijk maar uit, want in Wamena halen ze die er zo uit in het ziekenhuis! (Met alle gevaren van dien). Dus gaven we de zus van onze hulp Nederlandse Paracetamol en een wormenkuur. Ze was op slag beter... 

 Maar terug naar de trieste toestand van de gezondheidszorg hier. Tegenover ons huis staat de hut van onze penjaga (‘bewaker’). Zijn vrouw ibu Deri heeft sinds augustus last van een schimmel tussen haar tenen. Ze kreeg toen een wondje en dat is gaan infecteren. Haar kleine teen is helemaal zwart en ze heeft een open wond aan haar teen. Pieter is 3x met haar naar het ziekenhuis gereden, maar je krijgt dan informatie als: Als je nog kunt lopen, kom dan vanavond om 6u maar terug. Dus weer terug, dokter keek 10 sec naar haar voet en zei: kom morgen maar terug om 8u, dan opereren we je. De volgende morgen natuurlijk geen dokter te bekennen. Bovendien weten we ook niet of het een goed idee is om in dit ziekenhuis geopereerd te worden. Het enige wat ze goed kunnen is een infuus aanleggen (en dat krijgt elke patiënt dan ook). Dus toen maar de hulp van een Zwitserse verpleegster ingeschakeld. Ook een Ierse verpleegster met jarenlange ervaring is meegegaan en kwam erachter dat de infectie zo hevig was dat haar bot al aangetast is. Ze krijgt nu een heftige antibioticakuur die wel 10 weken kan duren. Ook krijgt ze medicijnen tegen de schimmel (die heel hardnekkig is en ook tussen haar andere tenen zit). We hebben contact met een Nederlandse dokter die ons advies geeft wat we moeten doen.

We gaan nu voor de 5^e week elke dag bij toerbeurt naar ibu Deri toe. We roeien met de riemen die we hebben, want we gebruiken regenwater-in-een-niet-al-te-frisse-emmer en wc-papier om haar voet te drogen. En dan te bedenken dat ze nagels heeft van een centimeter lang met allemaal zwart eronder… Maar goed, dat is het leven in een hut en we proberen het toch nog maar zo hygiënisch mogelijk te doen. We maken een voetenbadje voor haar met desinfecterend spul erin, geven haar haar dagelijkse medicijnen, smeren antischimmel crème, doen betadine op de wond, verbinden haar voet en bidden met haar. Helaas komt ook het animisme gelijk naar boven, want ze zijn naar een waarzegster geweest om te vragen waarom zij dit probleem heeft. Die vertelde hen dat de bruidsschat vroeger niet groot genoeg was en dat een oom (het belangrijkste familielid) nog een varken moet krijgen (een varken kost al snel 2000 tot 3000 euro). Zolang dat niet afgehandeld is zou het probleem kunnen blijven bestaan. Zouden jullie in je gebed ook aan ibu Deri willen denken? Het is een gevaarlijke infectie. We hopen dat dit de goede medicijnen zijn. En ook voor genoeg energie voor ons om er elke dag heen te gaan en om te gaan met bijvoorbeeld het animistische aspect.

 Ibu Deri is nog maar één voorbeeld. Hoeveel andere mensen zitten er in hun hut met grote problemen?  We hebben bewondering voor de missionarissen die in de gezondheidszorg werken.